Hayatta en adil dağıtılan şey zamandır derler. Ne kadar doğru. Ne satın alabiliyoruz ne de diğerlerinden uzun yaşayabiliyoruz o bir saniyeyi. Başarılı başarısız, zengin fakir ayrımı yapılmaksızın hepimizin günü 24 saat, haftası 7 gün. Zamanımızı, hayatımızı nasıl planlayıp nasıl yaşayacağımız da bizim elimizde. Çünkü zaman, bizim hayatımız değil mi zaten? Yani zamanımızı doğru kullanabilirsek, hayatımızın kontrolünü de elimize almış olmaz mıyız?
Peki zaman kontrolü nedir? Her saniyemizi planlayarak sıkı bir takvim oluşturmak mı? Günümüzü dakikalara bölmek mi? Yoksa her şeyi akışına bırakmak mı?
Zaman kontrolü ne bizi daha çok strese sokacak kadar sıkı bir takvim demek, ne de her şeyi akışına bırakıp gevşek bir tavır takınmak. Dr. Acar ve Zuhal Baltaş kötü bir zaman planlamasının sebep olacağı belirtileri 6 maddede toplamışlardır:
- Acelecilik
- Hoşa gitmeyen seçenekler arasında devamlı bir bocalama
- Gevşek veya yorgun bir gün geçirilmesi
- Belirli bir zamanda bitirilmesi gereken işlerin zamanında bitirilmemesi
- Dinlenmek veya kişisel ilişkiler için yetersiz zaman
- Ayrıntılar veya yapılacak işler altında ezilme duygusu ve zamanın büyük bir bölümünde yapmak istenilmeyen işlerin yapılması
İşte zaman yönetimi tekniklerindeki temel amaçta bu belirtileri ortadan kaldırmaktır. Yani işlerimizi, günümüzü yaşanan zaman içinde en verimli şekilde planlamak. Peki bunu nasıl başaracağız?
- Zaman yönetiminde yapılması gereken ilk şey, önceliklerimizi belirlemek ve aslında halihazırda zamanımızı nasıl geçirdiğimizin farkına varmaktır. Bunun için bir gününüzde nasıl zaman geçirdiğinize dair bir analiz yapın. Hangi işlerinize ne kadar zaman ayırdığınızı not alarak yaptığınız önemli veya gereksiz işlere ne kadar zaman harcadığınızı fark edin.
- Ardından hayatınızda başarmak istediğiniz şeyleri belirleyin. Bu amaçlarınızı yakın vadeden uzun vadeye doğru sıralayın. Örneğin bir aylık, bir yıllık ve yaşam boyu olmak üzere üç kategori kullanarak bir amaç plan cetveli oluşturabilirsiniz. Sonrasında en önemli amaçlarınıza ulaşmanıza aracılık edecek uygulamalar için günlük yaşam aktivitelerinizde ne kadar zaman ayıracağınızı belirlemeniz kolaylaşacaktır.
- Günlük ve haftalık olarak yapılması gereken işleriniz belirleyin ve öncelik sırasına göre planlayın. En sona koyduğunuz maddelerin günlük hayattaki ayrıntılar olma ihtimali yüksektir. Unutmayın ki birçok insan bu ayrıntıların içinde kaybolmakta ve zamanını uzun vadede verimli olabilecek işlerde kullanamamaktadır (Baltaş ve Baltaş, 1986).
- Verimli bir gün geçirmek istiyorsanız istisnai durumlar hariç bir gününüzü tek bir işe ayırmayın. Gününüzün sonunda yapılacak işler listenizi ve bu listedekilerin ne kadarını yaptığınızı ne kadarını yapamadığınızı kontrol edin. Yapamadığınız maddeler varsa gerçekten neden yapamadığınız hakkında düşünün. Fakat bunu yaparken kendinize karşı dürüst olun. Zaman yönetiminin arkasındaki asıl hedefin yaşamınızı yönetmek olduğunu unutmayın.
- Önem verdiğiniz maddelere zaman ayırmaktan sizi alıkoyacak durum ve kişilere karşı hayır demeyi öğrenin.
- Listenizin üstündeki maddeleri tamamlamadan alt gruba koyduğunuz maddelere geçmeyin.
- Makul olun. Hayatın tek düze ilerlemediğini unutmayın. Önceden planlanamayacak durumlara karşı zaman ayırın. Bu tarz durumlar için listenizdeki maddelere biraz fazla zaman ekleyin.
- Birden çok işi aynı anda yapabileceğinizi unutmayın. Örneğin bir banka sırasında beklerken yazacağınız e-mailin taslağını kafanızda oluşturabilirsiniz. İşten evinize dönerken aklınızdan ne giyeceğinizi ya da eve gidince ne pişireceğinizi planlayabilirsiniz.
- Televizyon, telefon ve sosyal medyada geçirdiğiniz zamana karşı dikkatli olun. Teknolojinin zamanınızı yutmasına izin vermeyin.
- Mükemmeliyetçilikten vazgeçin. İşinizi en az hatayla yapın fakat herkesin hata yaptığını da unutmayın.
Unutmayın, geçen zaman sizin hayatınız.
