5s Nedir? 5s Ne demek? 5S Kuralı Nedir? 5s Ne gibi İşlere Yarar? Gibi birçok soruya cevap bulabileceğiniz çalışma ortamı verimlilik kuramlarından olan kendi içinde çeşitlere ayrılan tertip düzeni yani kısacası 5S ile karşınızdayız…
Öncelikle 5S nedir ? Sorusu ile başlayalım. 5S olarak adlandırılan ve 5S tertip düzen sistemi olarak bilinen bu 5s kuralı ortaya çıkış amacı çalışma ortam ve koşullarının en üst ve en iyi derecede güvenli ve verimli hale getirilmesinin hedeflenmesidir. Yani 5s nedir sorusunu kısaca “kaliteli bir çalışma ortamı oluşturmak ve bu ortamın sürekliliğini sağlamak için geliştirilen bir tekniktir” diyebiliriz. Çalışma koşullarını performans, konfor, güvenlik ve temizlik açılarından en iyi hale getirme amacı taşıyan bu teknik kural uygulandığı sürece verimli ve başarılı sonuçlar kaçınılmaz olmaktadır.
Çalışma alanlarının temiz, düzenli ve amaca uygun biçime sokulması için uygulanan bir verimlilik metodolojisi olan 5S, Japonca Seiri, Seiton, Seiso, Seiketsu, Shitsuke kelimelerinin markalaştırılmış halidir. Kavram 1950’lerde Japonya’da ortaya çıkmış olmakla birlikte, öncesinde Henry Ford fabrikalarında kullanılan kavramlardır. ABD’nin Japonları geliştirme çalışmalarında öğrendiklerini kendi kültürleri ile yoğurarak geliştiren Japonlar tarafından metodolojiye dönüştürülmüştür. 5S Yalın Üretim Metodunun vazgeçilmez bir adımı haline gelmiştir.
- 5S Kuralı : Seiri- Ayıklama
Gerekli olan ve elimizde tutmamız gereken şeyler ile gereksiz olan ve atmamız gereken şeyleri birbirinden doğru şekilde ayırt etmeliyiz. Ardından gereksiz olandan kurtulmalı ve gerekli olanı kullanım sıklığına göre yerleştirmeliyiz.
- 5S Kuralı : Seiton- Düzenleme
Elimizde tutmaya karar verdiğimiz şeyleri ihtiyaç duyulduğunda kolayca bulabilmek ve kullanabilmek için yaptığımız düzenlemelerdir.
- 5S Kuralı : Seiso-Temizleme
Her yeri temizce süpürmek, her şeyi temiz tutmak, istemeyen her türlü nesneyi çalışma ortamından uzak tutmaktır. Her zaman denetime hazırlanıyormuş gibi temiz olmalıyız.
- 5S Kuralı : Seiketsu- Süreklilik
İlk 3S ile elde ettiklerimizin devamlılığının sağlanmasıdır. Gelinen noktayı standartlaştırmalı ve geri dönüşe imkân vermemeliyiz.
- 5S Kuralı : Shitsuke- Disiplin
Doğru işlemlerin devamlılığının sağlanmasında kalıcı bir alışkanlık yaratılmasıdır. Elde edilecek disiplin ile belirlenen prosedürlere uyumun devamlılığını sağlamalıyız.
- 5S Felsefesinin Avantajları
-Kaza ve yaralanmaları ortadan kaldırır
-Temiz ve düzenli bir iş yerinde daha keyifli çalışılır
-Zaman kayıpları ortadan kalkar
-Sorunlar daha erken teşhis edilir, hata oranı azalır
- 5S’in Başarısında Yöneticinin Görevleri
-Konu hakkında eğitim,
-Takım çalışmasını desteklemek,
-Çalışanlara katılmak,
-Kaynak sağlamak,
- 5S’in İşletmeye Sağladığı Yararlar
-Güvenlik,
-Geliştirilmiş üretim akışı ve verim,
-Artan kalite,
- 5S’in Müşteriye Sağladığı Yararlar
-Zamanında teslim
-Verimlilik artışı sonucu fiyat düşüşü
-Taleplerin zamanında ve eksiksiz karşılanabilmesi
5S BİZE NE KAZANDIRIR ?
1- Sıfır İsraf: Düşük Maliyet, Yüksek Kapasite
- Proses içi ve ambarlarda bekleyen stoklar yok edilir.
- Gereksiz stoklama yerleri (ambar, raf, dolap) yok edilir.
- Nakil ekipmanlarını beklemekten doğan israflar yok edilir (transpalet, forktlift…vs.).
- Gereksiz yere ayrılmış alan ve ekipmanlardan doğan israf yok edilir.
- Aramak gibi faaliyetler için harcanan gereksiz hareket israfı yok edilir.
- Katma değer yaratmayan her türlü faaliyet yok edilir
2-Sıfır İş Kazası: Arttırılmış İş Güvenliği
- Tezgahlar temiz şekilde korunduğunda ortaya çıkacak mekanik arıza ve kaza riskleri derhal fark edilirler.
- Her şeyin konulacağı yerler net bir şekilde tanımlanır ve geçiş yolları ile dinlenme alanlarının darmadağın olmadığından emin olunur.
- Her şey insana ve ekipmana zarar verici şeylerin olmasını önlemek için yerine güvenli bir şekilde yerleştirilmelidir.
- Yangın müdahale ekipmanları ve acil çıkışlar açık bir şekilde işaretlenmelidir.
3-Sıfır Arıza: Daha İyi Bakım
- Çöp kir ve toz tezgâh arızalarının temel sebeplerinden biridir ve ekipman ömrünü azaltır.
- Yonga, talaş, yağ sızıntılarını yok edin ve iş sahasını temiz hale getirin ki tezgâhın nasıl çalıştığı rahatça görülebilsin.
- Ekipmanlarınızı günlük olarak koruyun ve kontrol edin. Böylece arızalar oluşmadan önlenebilir.
4-Sıfır Hata: Daha Yüksek Kalite
- Üretim alanı dağınık iken hurdaların nedenlerini tespit edebilmek zordur.
- Her şeyi yerinden alıp işiniz bitince tekrar yerine koyun. Böylece malzeme ve alet seçimi hataları en aza indirilebilir.
- Temiz ve iyi düzenlenmiş bir çalışma alanı çalışanların yaptıkları işi daha bilinçli bir şekilde yapmalarını sağlar.
- Kalite kontrol ekipmanları ve ölçüm araçlarının düzenli bakımının ve kalibrasyonunun yapılması sıfır hataya ulaşmanın ön şartlarından biridir.
